Delikatna, bardzo cienka i pozbawiona tkanki podskórnej skóra powiek, może zostać dotknięta zmianami nowotworowymi- zarówno łagodnymi,
jak i w części przypadków złośliwymi.
W sytuacji pojawienia się takiej zmiany powinniśmy postępować szybko, ponieważ upływający czas działa na naszą niekorzyść i może potęgować pojawiające się zagrożenie dla gałki ocznej. Wczesne, prawidłowe rozpoznanie zmiany, determinuje możliwość pełnego jej wyleczenia.
Kiedy powinno się usunąć zmianę?
Nie każda zmiana na skórze powiek, to zmiana nowotworowa. Bez względu na to, każda powinna zostać poddana okulistycznej diagnozie, w celu rozpoznania i zaproponowania odpowiedniego leczenia. Odpowiednio wcześnie podjęte działania pozwalają osiągnąć świetny rezultat kosmetyczny zabiegu. Zminimalizowane jest też ryzyko deformacji powieki, a często również i części twarzy.
Wskazaniami do zabiegu są przede wszystkim:
- owrzodzenie,
- krwawienie,
- powiększenie się zmiany skórnej,
- zmiana koloru narośli,
- utrata rzęs w okolicy guza,
- niegojący się strupek na powiece,
- asymetria zmiany,
- obecność drobnych naczyń w obrębie guza,
- wydobywanie się wydzieliny z guza.
Jak wygląda leczenie guzów powiek, w zależności od charakteru zmiany?
Ze względu na to, że zmiany, które pojawiają się na skórze powiek mogą mieć formę łagodną lub złośliwą, a ich powstanie może być spowodowane transformacją nowotworową, jak również stanem zapalnym czy powiększeniem torbielowatym, to sam proces ich leczenia wygląda nieco inaczej.
Zmiany łagodne o charakterze zapalnym leczymy zachowawczo – za pomocą maści, kropli lub leków przeciwzapalnych, natomiast brodawki, gradówki, torbiele i kępki żółte lekarz usuwa chirurgicznie, najczęściej w znieczuleniu miejscowym lub nasiękowym.
W przypadku pojawienia się złośliwego guza takiego jak: rak podstawnokomórkowy, rak kolczystokomórkowy, rak gruczołu Meiboma czy czerniak, proces leczenia jest o wiele bardziej złożony.
W pierwszym etapie leczenia kluczowe jest wczesne, odpowiednie rozpoznanie i zdiagnozowanie charakteru zmiany. Całkowite wyleczenie zmiany możliwe jest zazwyczaj poprzez zniszczenie/usunięcie guza (radykalne usunięcie zmiany). Niezwykle istotne jest przy tym zachowanie lub (jeśli nie będzie to możliwe) odtworzenie prawidłowej funkcji, a także estetyki powieki.
Najskuteczniejszą, szeroko stosowną metodą usuwania zmian nowotworowych jest usunięcie chirurgiczne guza w granicach zdrowej tkanki. Lekarz wycina zmianę nowotworową wraz z marginesem skóry niezmienionej chorobowo. Margines ten w zależności od rodzaju nowotworu może być różny.
W przypadku niewielkich zmian zazwyczaj jest to około 3 mm, przy większych wynosi on natomiast 5-10 mm. Postępowanie to ma na celu zmaksymalizowanie szans na pełne wyleczenie zmian i zapobieganie ich nawrotom.
Co to jest kriochirurgia?
Alternatywnym sposobem leczenia nowotworów w przypadku pacjentów w podeszłym wieku lub tych,
z wszczepionymi rozrusznikami serca, a także przyjmujących leki przeciwkrzepliwe jest kriochirurgia. Metoda ta polega na miejscowym, kontrolowanym niszczeniu tkanek poprzez ich zamrażanie.
Tak, jak w przypadku radykalnego usunięcia chirurgicznego zmiany, pozbywając się jej powinniśmy usunąć również margines zdrowych tkanek zarówno w obwodzie, jak i w głąb. Strefa jej wymrożenia powinna przekraczać o 0.5-1 cm widoczną klinicznie zmianę nowotworową.
Niewątpliwą zaletą wykorzystania krioterapii jest fakt, że zabieg z jej użyciem nie wymaga użycia znieczulenia i trwa zwykle tylko kilka minut.
W przypadku niektórych zmian konieczne może być wykonanie kilku cykli krioterapii, oczywiście z zachowaniem odpowiednich odstępów czasowych.
Rekonstrukcja powieki
W przypadku gdy niemożliwym jest zachowanie prawidłowej funkcji lub estetyki powieki, a w trakcie zabiegu usunięcia zmiany powstaje ubytek, niezwykle istotnym jest równorzędne do radykalnego usunięcia guza, odtworzenie prawidłowej struktury powieki.
Wybór odpowiedniej techniki rekonstrukcyjnej zależy przede wszystkim od wielkości i grubości ubytku, rodzaju powieki, stanu tkanek otaczających okolice ubytku a także ogólnej kondycji skóry pacjenta.
Rekonwalescencja po zabiegu usuwania nowotworów powiek z rekonstrukcją powiek
Rekonwalescencja po zabiegu trwa ok. 7-14 dni. Bezpośrednio po zabiegu może pojawić się obrzęk i zasinienie okolic oczu, które ustępują zazwyczaj w ciągu kilku dni – zależy to przede wszystkim od rozległości zabiegu (wielkości usuniętej zmiany). Dodatkowo po zabiegu nie powinniśmy nakładać makijażu, opalać się, a także moczyć powstałej rany. Należy również unikać intensywnego wysiłku fizycznego. Niezwykle ważne jest w tym czasie odpowiednie dbanie o higienę rany i stosowanie zaleconych leków miejscowych i przeciwzapalnych, a często również antybiotyków.
Ile trwa zabieg?
Zabieg trwa około 45 minut i wykonujemy go w znieczuleniu miejscowym.
Jakie badania trzeba wykonać przed zabiegiem usuwania nowotworów powiek z rekonstrukcją powiek?
– morfologia (HGB, HCT, RBC, WBC, PLT),
– układ krzepnięcia (czas protrombinowy, APTT, INR),
– CRP oraz TSH,
– antygen HBS, HCV,
– badanie histopatologiczne usuniętej zmiany (dodatkowo, po zabiegu).