Wyssać czy zostawić żądło? Co zrobić jak ugryzie osa?

Fala upałów nadeszła, a wraz z nią leżaki, kocysie i upragnione „chilowanie” po pracy. Beztroskie pląsy po trawie, gdzie przy nisko rosnących roślinach swój raj mają trzmiele i pszczoły miodne, mogą skutkować użądleniem. Ich koleżanki, żółte osy, także mają podziemne gniazda między kępkami traw. Osy pospolite pojawią się gdy tylko poczują słodki zapach (hmmm… słodu?:). Ostatnio w takiej właśnie sytuacji się znalazłam. Leżaczek, plaża miejska i benc! W ręką dziabła mnie osa. Pomyślałam, że warto pamiętać, jak się zachować w takiej sytuacji.

Co zrobić jak ugryzie osa?

– Wyssać żądło- NIE
– Zostawić- Też NIE
– Czyli jak – usunąć? TAK

Zdecydowanie należy usunąć żądło, ponieważ woreczek jadowy może dalej wydzielać jad do skóry.
Do usunięcia żądła można użyć czegoś o ostrej krawędzi np. karty płatniczej czy dowodu osobistego, ustawionego prawie równolegle do powierzchni skóry i przyciskając blisko przy miejscu użądlenia.

Przy usuwaniu nie należy łapać żądła chwytem pensetowym (w dwa palce), ponieważ można ścisnąć woreczek jadowy i wyzwolić dodatkową porcję jadu do skóry. Można zastosować miejscowy ucisk, zmniejszający wchłanianie jadu oraz położyć zimny kompresu – z tego co akurat zimne macie pod ręką.

– Czy warto czymś posmarować- TAK

Czym smarować po ukąszeniu przez owady?

Żeby zmniejszyć rumień, obrzęk i świąd zalecane są preparaty kortykosteroidowe, w maści lub kremie – może akurat macie coś w domowej apteczce. Wystarczy zastosowanie kortykosteroidów o niskiej lub umiarkowanej sile działania (0,5% krem hydrokortyzonowy albo Laticort – krem).

Można także użyć dostępnych w aptece bez recepty środków o działaniu przeciwświądowym i przeciwalergicznym (np. Fenistil w żelu), czy też miejscowo znieczulających i ochładzających (np. Sarnol).

Świąd towarzyszący zmianom miejscowym prowadzi do drapania i następnie zakażeń bakteryjnych, dlatego dobre jest stosowanie kortykosteroidów z dodatkiem środków przeciwbakteryjnych. W takim przypadku można również zalecić użycie 1-2% maści detreomycynowej – 2 razy dziennie przez kilka dni.

Na pocieszenie – jeśli to pszczoła – to był jej ostatni raz…

Pszczoła miodna ma żądło zaopatrzone w zadziory, które po użądleniu utrzymują się w skórze. Po użądleniu pszczoła miodna ginie, ponieważ wytrzewia się, czyli pozbywa się swoich organów wewnętrznych, pozostawiając żądło i gruczoł jadowy. Trzmiele mają silniej umocowane żądło z mniejszą liczbą zadziorów. W związku z tym mogą one żądlić wielokrotnie i nie powoduje to ich śmierci. Podobnie jest z osami.

Skąd wiedzieć, ze jest się uczulonym na jad owadów?

O uczuleniu na jad owadów błonkoskrzydłych lub o zakażeniu świadczy utrzymujący się przez wiele dni nasilony obrzęk (średnica odczynu powyżej 10 cm) i wymaga leczenia ogólnego lekami przeciwalergicznymi (antyhistaminowymi) i/lub antybiotykami. Koniecznie udaj się do alergologa gdy taka sytuacja wystąpi.

Ważne, żeby zidentyfikować osoby, którym grozi największe ryzyko w razie kolejnego użądlenia.
Można się o tym upewnić, wykonując punktowe testy skórne z jadem owada i badanie poziomu przeciwciał klasy IgE. Silny odczyn i wysoki poziom przeciwciał klasy IgE przeciw jadowi (oznaczony metodą RAST), wskazują na wysoki stopień ryzyka.

Środki ostrożności, jak się chronić przed owadami?

1) Chorzy z grupy wysokiego ryzyka wystąpienia w przyszłości silnej reakcji (lub ich rodzice) powinni nosić przy sobie epinefrynę (adrenalinę) w opakowaniu typu autodozownika.
2) Unikać jasnej odzieży, zwłaszcza w kolorze żółtym, który przyciąga owady,
3) Nie używać perfum
4) Unikać przebywania w pobliżu uli, gniazd os oraz pojemników na śmieci itp.

W przypadku użądlenia po spożyciu słodkich płynów, ciast lub owoców, obrzęk może rozwinąć się w jamie ustnej, obejmując wargi, język i krtań, może ponadto powodować trudności w oddychaniu. Taka osoba będzie wiedziała, że dzieje się coś poważnego- uczucie lęku, strach i poczucie choroby pojawią się od razu… W takich przypadkach najbezpieczniejsze jest przetransportowanie o do najbliższego szpitala, gdyż może rozwinąć się obrzęk krtani zagrażający życiu pacjenta. Wystąpienie objawów reakcji anafilaktycznej jest wskazaniem do wdrożenia leczenia przeciwwstrząsowego.